Most Kerczeński – życiodajna nitka okupowanego Krymu?

Most Kerczeński – życiodajna nitka okupowanego Krymu?

1 czerwca, 2023 0 przez Piotr Brzyski

Historia mostu przez cieśninę Kerczeńską, sięga jeszcze II wojny światowej. Wtedy też powstał pierwszy most linowy zbudowany przez organizacje Todt(konsorcjum firm z terenów III Rzeszy odpowiedzialne za budowę infrastruktury wojskowej). Następny most zbudowany został na osobiste polecenie Adlfa Hitlera jako konstrukcja drogowo-kolejowa do zaopatrzenia wojska na Kaukazie. Nie został on ukończony przez Niemców, lecz przez Sowietów którzy zbudowali go z materiałów zostawionych przez Niemców. Most zniszczony został w zimie 1944/45 przez krę. Do rozpadu Związku Radzieckiego, kiedy powrócił pomysł odbudowy mostu, przez cieśninę kursowały promy. W 1994 roku został zaniechany, z braku wspólnych ustaleń rosyjsko ukraińskich, a w 2004 kursy rozpoczęły nowe promy do transportu składów kolejowych. Wtedy też miał miejsce pierwszy konflikt około krymski między Rosją a Ukrainą. Rosjanie rozpoczęli budowę sztucznej grobli do wyspy Tułza. Jednocześnie Ukraina uznali że Morze Azowskie oraz Cieśnina Kerczeńska są częścią wód wewnętrznych Ukrainy i Rosji, a sama wyspa Tuzła należy do Ukrainy. Rosja uznała zaś wyspę jako przedłużenie podwodnej mierzei od strony Tamania. Ostatecznie w lipcu 2005 Rosja uznała wyspę i okoliczne wody za własność Ukrainy. Kolejna próba budowy mostu rozpoczęła się w 2010, kiedy to prezydenci Rosji i Ukrainy podpisali porozumienie dotyczące budowy mostu. W styczniu 2014 roku po odrzuceniu umowy stowarzyszeniowej z Unią, Ukraina powołała z Rosją spółkę do budowy mostu. Jego koszy oszacowano na max 3 mld dolarów. Prace wspólne przerwano po aneksji Krymu, lecz wzrósł ich priorytet w Rosji, gdyż było to jedyne połączenie z kontynentalna Rosją. W 2016 roku USA nałożyło sankcje na Rosję za budowę mostu jako pogwałcenie prawa międzynarodowego (aneksja jest naruszeniem integralności Ukrainy). Wtedy też budowa skończona miała być do grudnia 2018. Ostatecznie dzięki wyprzedzeniu harmonogramu, 15 maja 2018 roku most w części drogowej został otwarty i kosztował 3,6 mld dolarów. Otwarcie mostu spotkało się ze sprzeciwem władz Ukrainy, USA i Unii Europejskiej. W lipcu tego samego roku nałożono europejskie sankcje na kolejne firmy zaangażowane w budowę mostu. I tak historia mostu wkracza w martwy etap, aż do 16 czerwca 2022 roku, kiedy to w internecie zaczęły krążyć dokumenty techniczne mostu. Od tego momentu nie sposób zapomnieć o istnieniu mostu. Już w październiku 2022 na moście doszło do wybuchu a w konsekwencji wielogodzinnego pożaru na moście kolejowym. Efektem było zawalenie jednej z jezdni drogowych. Oficjalnie naprawę zakończono 23 lutego 2023, a już 24.02 Ukraińcy poinformowali o uszkodzeniu torów kolejowych. W międzyczasie w grudniu 2022 Władimir Putin miał przejechać po moście jako kierowca Sam most od lutego przeżył jedynie ćwiczenia podczas których został zadymiony, wywołując lawinę spekulacji w mediach. Tyle o historii. Teraz znaczeniu militarnym i gospodarczym. Most był do inwazji w 2022 roku, jedynym połączeniem lądowym Krymu z Rosją kontynentalną. Jednak obecnie nawet on nie jest bezpieczny z uwagi na drony i rakiety dalekiego zasięgu będące w zasobach ukraińskich. Możliwe że jednym z kierunków będzie odcięcie lądowe Krymu co wymusi zaopatrzenie półwyspu przez most który również może zostać uszkodzony. Budowa mostu, nie mogą również przepływać statki typu panamax, co przynosi znaczne straty dla ukraińskiej gospodarki. A jaka jest przyszłość mostu? Zgodnie ze słowami Kiryła Budanowa – Głównego Zarządu Wywiadu MON Ukrainy most po odbiciu Krymu zostanie rozebrany.